-
1 mors
mors, mortis, f. (zu Wurzel mor, wov. auch morior, verwandt mit μόρος, μοιρα, der Tod, I) eig. u. übtr.: A) eig.: acerba, Cic.: m. honesta, Nep.: celeris, Suet.: immatura, Lucr., Catull., Cic. u.a.: innoxia, Iustin.: matura, Flor. 3, 17, 9: necessaria, der natürliche, Cic.: perspicua, Cic.: alci propinqua, Cic.: repentina, Cic.: voluntaria, Cic.: mors coacta, Ggstz. fortuita, Tac.: cuius aetati mors propior erat, Sall. fr.: beata L. Crassi mors illa, quae est a multis saepe defleta, Cic.: fames, miserrima omnium mors, Sall.: fames et frigus, quae miserrima mortis genera sunt, Cic.: mors crucis, Kreuzestod, Augustin. in Ioann. tract. 124, 1. – mortis periculum, Caes.: mortis poena od. poenae, Cic.: potio mortis causā data, Ps. Quint. decl.: civium suorom vitae mortisque arbiter, Sen. – morti proximus, Fronto, Augustin. u.a.: morti vicinus, Capit., Hieron. u.a. (s. über beide Krebs-Schmalz Antib.7 Bd. 2. S. 103 u. 104 unter mors). – mors (alci) appropinquat, Cic. – obire mortem, s. ob-eo: mortem subire, suscipere, s. sub-eo, suscipio: occumbere mortem, s. occumbo: mortem oppetere, s. oppeto: voluntariam mortem petere, Gell.: cupide mortem expetere pro salute civium, Cic.: morti od. ad mortem se offerre, s. offero: mortem sibi consciscere, Cic.: mortem alci afferre, Plaut.: afferre alci causam mortis voluntariae, Cic.: alci mortem inferre u. offerre, Cic.: alqm dare ad mortem, Plaut., od. morti, Hor.: alqm morti mittere, Plaut.: alqm morte afficere, Cic.: mortem proponere, Cic.: ad mortem trudi, Cic.: morte deleri, Cic.: alqm morte multare, Cic., punire, Plin. ep.: alqm morte damnare (v. der Natur), Sen.: alqm ad mortem damnare, Tac.: alci morti esse, jmdm. den Tod bringen, Cic.: ebenso mortem facere, Ov.: morte suā mori, eines natürlichen T. sterben, Sen.: ebenso suā morte defungi, Suet.: inhonestā morte mori, Tert.: vitam cum morte commutare, Sulpic. in Cic. ep.: mortem servituti anteponere, Cic.: mortem deprecari, um sein Leben bitten, Caes.: mortem alcis persequi, Cic., Caes. u. Liv.: fidenti animo ad mortem gradiri, Cic.: alqm ex media morte eripere, Cic.: mortem alcis lacerare, jmd. im Tode, Cic.: so auch alcis vitam spoliare, eius mortem ornare, Cic.: Drusum matura mors abstulit, Flor. 3, 17, 9. – in mortem (zum Todesstoß) destringere ferrum, Tac. – in morte, noch im T., noch nach dem T., Verg.: in extrema morte, an der äußersten Grenze des T., in den letzten Augenblicken, Catull. u. Verg.: so auch supremā morte, Hor. u.a. (s. Schmid Hor. ep. 2, 2, 173). – Plur. mortes, wie θάνατοι, α) v. Tode mehrerer, Tod, Todesfälle, mortes imperatoriae, Cic.: mortes quattuor, Mart.: mortes meorum, Plin. ep.: clarae mortes pro patria oppetitae, Aufopferungen für das V. durch den Tod, Cic.: quibus videmus optabiles mortes fuisse cum gloria, Aufopferungen durch einen rühmlichen Tod, Cic.: perdere mortes, den Tod verschwenden, d.i. unnütz Tod (unter den Feinden) verbreiten, Stat. – β) v. den verschiedenen Erscheinungen des Todes, die Todesarten, Todesgefahren, der Tod in jeder Gestalt, o hominem mille mortibus dignum! Sen.: omnes per mortes animam dare, Verg.: omni imagine mortium, Tac. – B) übtr.: 1) von Lebl., der Tod = das Absterben, Hinschwinden, hoc mors est illius, quod ante fuit, Lucr.: rerum omnium oblivio morsque memoriae, Plin. – 2) personif., die Gottheit Mors, Tochter des Erebus und der Nox, Cic. de nat. deor. 3, 44. Hyg. fab. praef. in. Verg. Aen. 11, 197. – II) meton.: 1) der Tod = der Leichnam, die Leiche, hominis, Plin.: morte campos contegi, Acc. fr.: nec sit in Attalico mors mea nixa toro, Prop. – ähnl. von einem Greise, odiosum est mortem amplexari, eine Leiche, ein Skelett, Plaut. – 2) wie φόνος, = durch Mord vergossenes Blut, Todesblut, ensem multā morte recepit, Verg. Aen. 9, 348. – 3) der, das Todbringende, der Tod, mors terrorque sociorum lictor Sextius, Cic. Verr. 5, 118. – ubi fratri suo paratam mortem (tödliche Gift) ebibit, Apul. met. 10, 5. p. 886 H.: aër fertilis in mortes, ergiebig an tödlichen Plagen, Lucan. 9, 625: u. Plur. mortes v. todbringenden Geschossen, Lucan. 7, 517. Sil. 9, 369. Stat. Theb. 6, 793. – / Archaist. Abl. morti, Lucr. 6, 1229 (1232).
-
2 mors
mors, mortis, f. (zu Wurzel mor, wov. auch morior, verwandt mit μόρος, μοιρα, der Tod, I) eig. u. übtr.: A) eig.: acerba, Cic.: m. honesta, Nep.: celeris, Suet.: immatura, Lucr., Catull., Cic. u.a.: innoxia, Iustin.: matura, Flor. 3, 17, 9: necessaria, der natürliche, Cic.: perspicua, Cic.: alci propinqua, Cic.: repentina, Cic.: voluntaria, Cic.: mors coacta, Ggstz. fortuita, Tac.: cuius aetati mors propior erat, Sall. fr.: beata L. Crassi mors illa, quae est a multis saepe defleta, Cic.: fames, miserrima omnium mors, Sall.: fames et frigus, quae miserrima mortis genera sunt, Cic.: mors crucis, Kreuzestod, Augustin. in Ioann. tract. 124, 1. – mortis periculum, Caes.: mortis poena od. poenae, Cic.: potio mortis causā data, Ps. Quint. decl.: civium suorom vitae mortisque arbiter, Sen. – morti proximus, Fronto, Augustin. u.a.: morti vicinus, Capit., Hieron. u.a. (s. über beide Krebs-Schmalz Antib.7 Bd. 2. S. 103 u. 104 unter mors). – mors (alci) appropinquat, Cic. – obire mortem, s. obeo: mortem subire, suscipere, s. subeo, suscipio: occumbere mortem, s. occumbo: mortem oppetere, s. oppeto: voluntariam mortem petere, Gell.: cupide mortem expetere pro salute civium, Cic.: morti od. ad mortem se offerre, s. offero: mortem sibi consciscere, Cic.: mortem alci afferre, Plaut.: afferre alci causam mortis voluntariae, Cic.: alci mortem inferre u. offerre, Cic.: alqm dare ad mor-————tem, Plaut., od. morti, Hor.: alqm morti mittere, Plaut.: alqm morte afficere, Cic.: mortem proponere, Cic.: ad mortem trudi, Cic.: morte deleri, Cic.: alqm morte multare, Cic., punire, Plin. ep.: alqm morte damnare (v. der Natur), Sen.: alqm ad mortem damnare, Tac.: alci morti esse, jmdm. den Tod bringen, Cic.: ebenso mortem facere, Ov.: morte suā mori, eines natürlichen T. sterben, Sen.: ebenso suā morte defungi, Suet.: inhonestā morte mori, Tert.: vitam cum morte commutare, Sulpic. in Cic. ep.: mortem servituti anteponere, Cic.: mortem deprecari, um sein Leben bitten, Caes.: mortem alcis persequi, Cic., Caes. u. Liv.: fidenti animo ad mortem gradiri, Cic.: alqm ex media morte eripere, Cic.: mortem alcis lacerare, jmd. im Tode, Cic.: so auch alcis vitam spoliare, eius mortem ornare, Cic.: Drusum matura mors abstulit, Flor. 3, 17, 9. – in mortem (zum Todesstoß) destringere ferrum, Tac. – in morte, noch im T., noch nach dem T., Verg.: in extrema morte, an der äußersten Grenze des T., in den letzten Augenblicken, Catull. u. Verg.: so auch supremā morte, Hor. u.a. (s. Schmid Hor. ep. 2, 2, 173). – Plur. mortes, wie θάνατοι, α) v. Tode mehrerer, Tod, Todesfälle, mortes imperatoriae, Cic.: mortes quattuor, Mart.: mortes meorum, Plin. ep.: clarae mortes pro patria oppetitae, Aufopferungen für das V. durch den Tod, Cic.: quibus videmus optabiles mortes fuisse cum gloria, Auf-————opferungen durch einen rühmlichen Tod, Cic.: perdere mortes, den Tod verschwenden, d.i. unnütz Tod (unter den Feinden) verbreiten, Stat. – β) v. den verschiedenen Erscheinungen des Todes, die Todesarten, Todesgefahren, der Tod in jeder Gestalt, o hominem mille mortibus dignum! Sen.: omnes per mortes animam dare, Verg.: omni imagine mortium, Tac. – B) übtr.: 1) von Lebl., der Tod = das Absterben, Hinschwinden, hoc mors est illius, quod ante fuit, Lucr.: rerum omnium oblivio morsque memoriae, Plin. – 2) personif., die Gottheit Mors, Tochter des Erebus und der Nox, Cic. de nat. deor. 3, 44. Hyg. fab. praef. in. Verg. Aen. 11, 197. – II) meton.: 1) der Tod = der Leichnam, die Leiche, hominis, Plin.: morte campos contegi, Acc. fr.: nec sit in Attalico mors mea nixa toro, Prop. – ähnl. von einem Greise, odiosum est mortem amplexari, eine Leiche, ein Skelett, Plaut. – 2) wie φόνος, = durch Mord vergossenes Blut, Todesblut, ensem multā morte recepit, Verg. Aen. 9, 348. – 3) der, das Todbringende, der Tod, mors terrorque sociorum lictor Sextius, Cic. Verr. 5, 118. – ubi fratri suo paratam mortem (tödliche Gift) ebibit, Apul. met. 10, 5. p. 886 H.: aër fertilis in mortes, ergiebig an tödlichen Plagen, Lucan. 9, 625: u. Plur. mortes v. todbringenden Geschossen, Lucan. 7, 517. Sil. 9, 369. Stat. Theb. 6, 793. – ⇒ Archaist. Abl. morti, Lucr. 6, 1229 (1232). -
3 celeris
1.cĕler, ĕris, e ( masc. cĕleris, Cato ap. Prisc. p. 760 P.; fem. celer, Liv. Andron. ap. Prisc. l. l.; cf. acer; sup. celerissimus, Enn. and Manlius ap. Prisc. l. l.) [cello; cf. Doed. Syn. 2, pp. 123 and 93, urging, pressing forward; cf. also 1. cello], swift, fleet, quick, speedy (with the access. idea of energy, struggling, and even power; v. Doed. above cited; syn.: expeditus, promptus, velox, citatus; opp. tardus, segnis, lentus).I.Of corporeal objects:II.face te propere celerem,
Plaut. Trin. 4, 3, 1:hasta, Liv. Andron. ap. Prisc. l. l.: sagitta,
Hor. C. 3, 20, 9; Ov. M. 5, 367: configebat tardus celeres (sc. aves), Att. ap. Cic. Fin. 5, 11, 32:pennae,
Hor. C. 3, 29, 53:Mercurius,
id. ib. 2, 7, 13:Cynthia,
id. ib. 3, 28, 12:Diana,
Ov. M. 4, 304:deae,
id. ib. 2, 119:rivi,
Hor. C. 3, 11, 14:curriculum,
Plaut. Stich. 2, 2, 13:flamma,
Lucr. 2, 192; cf. id. 5, 302:ignis,
Hor. C. 3, 4, 76:motus,
Lucr. 4, 177; cf.:celer atque instabilis motus,
Caes. B. G. 4, 23, 5:receptus,
id. B. C. 1, 59:lapsus,
Lucr. 4, 324; Ov. M. 6, 216:ictus,
Lucr. 3, 636:impete,
id. 6, 334:turbo,
Verg. A. 12, 855:venti,
Hor. C. 1, 12, 10; 1, 15, 3; 1, 14, 5:cerva,
Cat. 64, 341:canis,
Tib. 4, 3, 14:equus,
id. 1, 2, 70; 4, 1, 91:lupi,
id. 2, 1, 20:classis,
Cat. 64, 53:ratis,
id. 63, 1:navis,
id. 4, 2:carina,
Ov. M. 9, 447:lintres,
Prop. 1, 14, 3:pedes,
id. 3 (4), 9, 18:remedia,
quickly working, efficacious, Nep. Att. 21, 2.— Poet. with gen. gerund:nandi,
Sil. 4, 587.—With inf.:excipere aprum,
Hor. C. 3, 12, 11; so id. ib. 4, 6, 39; id. Ep. 1, 20, 25.— Poet., celer for celeriter, Ov. M. 2, 119; 2, 838; 9, 765.—Of mental and abstract objects:B.oderunt Sedatum celeres,
lively, Hor. Ep. 1, 18, 90; cf. Vell. 2, 73:mens, quā nihil est celerius,
Cic. Or. 59, 200; cf. Lucr. 3, 183:oratio celeris et concitata,
rapid, hurried, Cic. de Or. 2, 21, 88; cf. Quint. 9, 4, 138; 9. 4, 83; 9, 4, 111;9, 4, 135: consilium,
Ter. Phorm. 1, 4, 1.—Implying reproach, rash, hasty, precipitate:a.consilia,
Liv. 9, 32, 3; so id. 22, 38, 13; cf. id. 2, 51, 7;and so iambi (of the fire of youth),
rash, hasty, Hor. C. 1, 16, 24:victoria,
Caes. B. G. 7, 47, 3:desperatio rerum,
Liv. 21, 1, 5:ratione,
Lucr. 4, 144; 4, 255; 4, 775:fata celerrima,
Verg. A. 12, 507:mors,
Tib. 4, 1, 205.— Adv., quickly, speedily (syn.: velociter, cito, continuo, confestim, festinanter).cĕlĕrĕ, Enn. et Nov. ap. Non. p. 510, 9 sq.; Plaut. Curc. 2, 3, 4.—b.cĕlĕrĭter, Plaut. Curc. 5, 2, 2; Cic. Att. 15, 27, 1; id. Fam. 3, 1, 2; 9, 11, 2; Caes. B. G. 1, 18; 1, 52 et saep.— Comp. celerius, Cic. Verr 2, 3, 24, § 60; Caes. B. G. 1, 48; 2, 3; Nep. Cim. 3, 2 al.— Sup. celerrime, Cic. Fin. 2, 14, 45; Caes. B. G. 1, 37 al.2.Cĕler, ĕris, m., a Roman cognomen in the gens Caecilia, Domitia, Egnatia, etc., Cic. Brut. 89, 305; id. Att. 10, 1, 4; Sall. C. 30, 5 al.3.Cĕler, v. Celeres. -
4 celer
eris, ere1) скорый, быстрый (fuga V; pedes Prp); быстроходный (navis Tib; puppis O); быстроногий (equus Tib; cervus VF)c. pennā O — быстрокрылыйc. proventu PM — скороспелыйmors celeris Tib, Su — скоропостижная смертьc. sequi H — быстро (пре)следующийc. nandi Sil — быстро плавающий (искусный пловец)2)а) поспешный, торопливыйface (= fac) te celerem Pl — поторописьб) опрометчивый ( consilia L)c. irasci H — вспыльчивый -
5 celer
[st1]1 [-] celer (celeris, arch.), celeris, celere: - [abcl][b]a - prompt, vif, rapide, agile, alerte, impétueux. - [abcl]b - soudain, subit, précipité.[/b] - compar. celerior. - superl. celerrimus (celerissimus, Enn.). - celer irasci, Hor.: prompt à se mettre en colère. - celere consilium, Ter. Phorm. 1, 4, 1: dessein précipité ou expédient trouvé sur-le-champ. - celeris mors, Ov.: mort subite. - jussa deae celeres (= celeriter) peragunt, Ov. M. 2: les déesses exécutent rapidement cet ordre. [st1]2 [-] Celer, eris, m.: Céler (surnom).* * *[st1]1 [-] celer (celeris, arch.), celeris, celere: - [abcl][b]a - prompt, vif, rapide, agile, alerte, impétueux. - [abcl]b - soudain, subit, précipité.[/b] - compar. celerior. - superl. celerrimus (celerissimus, Enn.). - celer irasci, Hor.: prompt à se mettre en colère. - celere consilium, Ter. Phorm. 1, 4, 1: dessein précipité ou expédient trouvé sur-le-champ. - celeris mors, Ov.: mort subite. - jussa deae celeres (= celeriter) peragunt, Ov. M. 2: les déesses exécutent rapidement cet ordre. [st1]2 [-] Celer, eris, m.: Céler (surnom).* * *Celer, haec celeris, et hoc celere, pe. cor. Viste, Soudain, Legier.\Iaculo celer. Virgil. Bon jecteur de dard.\Brachio celeri vti. Author ad Heren. Remuer le bras legierement.\Date Di quaeso conueniendi mihi eius celerem copiam. Plaut. O Dieu donne moy la grace que je puisse bien tost parler à luy.\Fata celerrima. Virgil. Mort legiere.\Hebrus celer. Virgil. Riviere qui va viste.\Letho celeri aliquem mittere. Claud. Tuer vistement quelcun sans le faire languir.\Operae nimium celeris, et curae carentis versus. Horat. Faict legierement et sans grand labeur.\Ratione celeri res geritur. Lucret. Sans difficulté.\Somnus celer. Seneca. Qui ne dure gueres.\Viae celeres. Seneca. Courses legieres.\Irasci celer. Horat. Prompt à se courroucer. -
6 celer
celer eris, ere, adj. with comp. and sup. [1 CEL-], swift, fleet, quick, speedy: sagitta, H.: Diana, O.: turbo, V.: venti, H.: navis, Ct.: canis, Tb.: pedes, Pr.: remedia, swift, N.: sequi Aiax, H.: excipere aprum, H.: Iussa deae celeres peragunt, O.: iaculo celer, V.: oderunt Sedatum celeres, lively people, H.: fata celerrima, V.: mens, quā nihil est celerius: oratio, hurried: consilium, T.: motus, Cs.: lapsus, O. — Rash, hasty, precipitate: consilia, L.: Mors, Tb.: desperatio rerum, L.* * *Iknights (pl.) (old name/precursor of equestrian order); Roman kings' bodyguardIIceleris -e, celerior -or -us, celerrimus -a -um ADJswift, quick, agile, rapid, speedy, fast; rash, hasty, hurried; lively; early -
7 celer
1.cĕler, ĕris, e ( masc. cĕleris, Cato ap. Prisc. p. 760 P.; fem. celer, Liv. Andron. ap. Prisc. l. l.; cf. acer; sup. celerissimus, Enn. and Manlius ap. Prisc. l. l.) [cello; cf. Doed. Syn. 2, pp. 123 and 93, urging, pressing forward; cf. also 1. cello], swift, fleet, quick, speedy (with the access. idea of energy, struggling, and even power; v. Doed. above cited; syn.: expeditus, promptus, velox, citatus; opp. tardus, segnis, lentus).I.Of corporeal objects:II.face te propere celerem,
Plaut. Trin. 4, 3, 1:hasta, Liv. Andron. ap. Prisc. l. l.: sagitta,
Hor. C. 3, 20, 9; Ov. M. 5, 367: configebat tardus celeres (sc. aves), Att. ap. Cic. Fin. 5, 11, 32:pennae,
Hor. C. 3, 29, 53:Mercurius,
id. ib. 2, 7, 13:Cynthia,
id. ib. 3, 28, 12:Diana,
Ov. M. 4, 304:deae,
id. ib. 2, 119:rivi,
Hor. C. 3, 11, 14:curriculum,
Plaut. Stich. 2, 2, 13:flamma,
Lucr. 2, 192; cf. id. 5, 302:ignis,
Hor. C. 3, 4, 76:motus,
Lucr. 4, 177; cf.:celer atque instabilis motus,
Caes. B. G. 4, 23, 5:receptus,
id. B. C. 1, 59:lapsus,
Lucr. 4, 324; Ov. M. 6, 216:ictus,
Lucr. 3, 636:impete,
id. 6, 334:turbo,
Verg. A. 12, 855:venti,
Hor. C. 1, 12, 10; 1, 15, 3; 1, 14, 5:cerva,
Cat. 64, 341:canis,
Tib. 4, 3, 14:equus,
id. 1, 2, 70; 4, 1, 91:lupi,
id. 2, 1, 20:classis,
Cat. 64, 53:ratis,
id. 63, 1:navis,
id. 4, 2:carina,
Ov. M. 9, 447:lintres,
Prop. 1, 14, 3:pedes,
id. 3 (4), 9, 18:remedia,
quickly working, efficacious, Nep. Att. 21, 2.— Poet. with gen. gerund:nandi,
Sil. 4, 587.—With inf.:excipere aprum,
Hor. C. 3, 12, 11; so id. ib. 4, 6, 39; id. Ep. 1, 20, 25.— Poet., celer for celeriter, Ov. M. 2, 119; 2, 838; 9, 765.—Of mental and abstract objects:B.oderunt Sedatum celeres,
lively, Hor. Ep. 1, 18, 90; cf. Vell. 2, 73:mens, quā nihil est celerius,
Cic. Or. 59, 200; cf. Lucr. 3, 183:oratio celeris et concitata,
rapid, hurried, Cic. de Or. 2, 21, 88; cf. Quint. 9, 4, 138; 9. 4, 83; 9, 4, 111;9, 4, 135: consilium,
Ter. Phorm. 1, 4, 1.—Implying reproach, rash, hasty, precipitate:a.consilia,
Liv. 9, 32, 3; so id. 22, 38, 13; cf. id. 2, 51, 7;and so iambi (of the fire of youth),
rash, hasty, Hor. C. 1, 16, 24:victoria,
Caes. B. G. 7, 47, 3:desperatio rerum,
Liv. 21, 1, 5:ratione,
Lucr. 4, 144; 4, 255; 4, 775:fata celerrima,
Verg. A. 12, 507:mors,
Tib. 4, 1, 205.— Adv., quickly, speedily (syn.: velociter, cito, continuo, confestim, festinanter).cĕlĕrĕ, Enn. et Nov. ap. Non. p. 510, 9 sq.; Plaut. Curc. 2, 3, 4.—b.cĕlĕrĭter, Plaut. Curc. 5, 2, 2; Cic. Att. 15, 27, 1; id. Fam. 3, 1, 2; 9, 11, 2; Caes. B. G. 1, 18; 1, 52 et saep.— Comp. celerius, Cic. Verr 2, 3, 24, § 60; Caes. B. G. 1, 48; 2, 3; Nep. Cim. 3, 2 al.— Sup. celerrime, Cic. Fin. 2, 14, 45; Caes. B. G. 1, 37 al.2.Cĕler, ĕris, m., a Roman cognomen in the gens Caecilia, Domitia, Egnatia, etc., Cic. Brut. 89, 305; id. Att. 10, 1, 4; Sall. C. 30, 5 al.3.Cĕler, v. Celeres. -
8 celer
celer, eris, ere, Abl. ī (κέλεσθαι, κέλης) der Renner), schnell, rasch, eilend, I) eig. (Ggstz. tardus), face te propere celerem, Plaut.: Cynthia, Mercurius, Hor.: canis, equus, classis, Tibull.: navis, Ov.: pedes, Prop.: sagittae, Ov.: ventus, Sturmwind, Ov.: m. Abl., iaculo, Verg. Aen. 9, 178: pennā, Ov. met. 8, 686 (676 R.): motu, Lucan. 1, 662: m. Genet. Gerundii, c. nandi, Sil. 4, 585. – II) übtr.: A) im guten Sinne: oderunt sedatum celeres, Hor.: mens, quā nihil est celerius, Cic.: oratio c. et concitata, Cic.: consilium c., Ter. – victoria c., Caes.: mors, Tibull. u. Suet.: reditus, Cic. (vgl. reditus eius fuit celerior omnium opinione, Auct. b. Alex.): remedia celeria, schnell wirkende, Nep.: fata celerrima, Verg. – m. Abl., cogitatione od. sensu celer, von schneller Auffassungskraft, Vell. 2, 73, 1 u. 2, 118, 2: uvae celeres proventu, Plin. 14, 42. – m. Infin., celer sequi Aiax, Hor. carm. 1, 15, 18; u. so ibid. 3, 12, 11 u. 4, 6, 39. – B) im üblen Sinne = zu rasch, übereilt, hitzig, consilia celeriora (Ggstz. tutiora), Liv.: iambi c., Hor.: m. folg. Infin., celer irasci, Hor. ep. 1, 20, 25. – / neutr. celere = celeriter, Pacuv. Paul. 2. Enn. sat. fr. 2. Plaut. Curc. 283. Lex ap. Frontin. de aqu. 129. Cypr. de spect. 8. – celer als fem., Liv. Andr. Odyss. fr. bei Prisc. 7, 57. Lucr. 4, 158. Cael. Aur. chron. 3, 8, 100. Cael. Aur. de sign. diaet. pass. 17. – celeris als masc., Naev. tr. 42. Cato de re mil. fr. 12 (bei Prisc. 7, 57). – Genet. Plur. celerum (st. celerium), Cael. Aur. acut. 2, 1. § 1. – Ungewöhnl. Superl. celerissimus bei Enn. ann. 448 u. 579 V. (= 504 u. 505 M.). Matius b. Prisc. 7, 57.
-
9 celer
celer, eris, ere, Abl. ī (κέλεσθαι, κέλης) der Renner), schnell, rasch, eilend, I) eig. (Ggstz. tardus), face te propere celerem, Plaut.: Cynthia, Mercurius, Hor.: canis, equus, classis, Tibull.: navis, Ov.: pedes, Prop.: sagittae, Ov.: ventus, Sturmwind, Ov.: m. Abl., iaculo, Verg. Aen. 9, 178: pennā, Ov. met. 8, 686 (676 R.): motu, Lucan. 1, 662: m. Genet. Gerundii, c. nandi, Sil. 4, 585. – II) übtr.: A) im guten Sinne: oderunt sedatum celeres, Hor.: mens, quā nihil est celerius, Cic.: oratio c. et concitata, Cic.: consilium c., Ter. – victoria c., Caes.: mors, Tibull. u. Suet.: reditus, Cic. (vgl. reditus eius fuit celerior omnium opinione, Auct. b. Alex.): remedia celeria, schnell wirkende, Nep.: fata celerrima, Verg. – m. Abl., cogitatione od. sensu celer, von schneller Auffassungskraft, Vell. 2, 73, 1 u. 2, 118, 2: uvae celeres proventu, Plin. 14, 42. – m. Infin., celer sequi Aiax, Hor. carm. 1, 15, 18; u. so ibid. 3, 12, 11 u. 4, 6, 39. – B) im üblen Sinne = zu rasch, übereilt, hitzig, consilia celeriora (Ggstz. tutiora), Liv.: iambi c., Hor.: m. folg. Infin., celer irasci, Hor. ep. 1, 20, 25. – ⇒ neutr. celere = celeriter, Pacuv. Paul. 2. Enn. sat. fr. 2. Plaut. Curc. 283. Lex ap. Frontin. de aqu. 129. Cypr. de spect. 8. – celer als fem., Liv. Andr. Odyss. fr. bei Prisc. 7, 57. Lucr. 4, 158. Cael. Aur. chron. 3, 8, 100. Cael. Aur. de sign. diaet. pass. 17. – celeris als masc.,————
См. также в других словарях:
branche — [ brɑ̃ʃ ] n. f. • 1080; bas lat. branca « patte (d un animal) » I ♦ 1 ♦ Ramification latérale de la tige ligneuse (d un arbre). ♢ Arbor. Ramification la plus forte. Branche mère, qui pousse directement sur le tronc. Branches fruitières. ⇒ courson … Encyclopédie Universelle
branché — branche [ brɑ̃ʃ ] n. f. • 1080; bas lat. branca « patte (d un animal) » I ♦ 1 ♦ Ramification latérale de la tige ligneuse (d un arbre). ♢ Arbor. Ramification la plus forte. Branche mère, qui pousse directement sur le tronc. Branches fruitières. ⇒ … Encyclopédie Universelle
Pegase (heraldique) — Pégase (mythologie) Pour les articles homonymes, voir Pégase. Bellérophon monté sur Pégase, pélikè attiq … Wikipédia en Français
Pegase (mythologie) — Pégase (mythologie) Pour les articles homonymes, voir Pégase. Bellérophon monté sur Pégase, pélikè attiq … Wikipédia en Français
Pégase (mythologie) — Pour les articles homonymes, voir Pégase. Bellérophon monté sur Pégase, pélikè attiq … Wikipédia en Français
Pégase — Pour les articles homonymes, voir Pégase (homonymie). Bellérophon chevauchant Pégase d après Mary Hamilton Frye, 1914. Pégase (en grec ancien … Wikipédia en Français
dur — dur, dure [ dyr ] adj., adv. et n. • Xe ; lat. durus I ♦ Adj. 1 ♦ Qui résiste à la pression, au toucher; qui ne se laisse pas entamer ou déformer facilement. ⇒ résistant, solide. Le fer, l acier sont des métaux durs. Roches dures et roches… … Encyclopédie Universelle
dure — ● dure nom féminin À la dure, sans douceur, avec rigueur et sévérité : Être élevé à la dure. Familier. Coucher sur la dure, sur la terre nue. ● dure (expressions) nom féminin À la dure, sans douceur, avec rigueur et sévérité : Être élevé à la… … Encyclopédie Universelle